مقدمه : بدون هيچ گونه تعارفي ، باید گفت‌ترانه ي امروز به تكرار رسيده است. اين مساله اي ست كه سالهاست گريبان ما را گرفته است و جز تعداد معدودي ترانه سرا كه مدتهاست خود را از تكرار فراري داده اند ،‌ در بقيه ي موارد سرايش ترانه ،‌  اين مساله را مشاهده مي كنيم.

در اين مقاله سعي دارم از ديد خودم موارد تكرار در ترانه را تقسيم بندي كرده و تعريفي از آنها داشته باشم.

1-  تكرار در موضوع :

از ديد من مهمترين مشكل ترانه ي امروز ،‌ استفاده از موضوعات تكراري و دستمالي شده مي باشد كه بارها و بارها در باب آنها ترانه نوشته شده است. بزرگنرين دغدغه و تلاش يك ترانه سرا بايد استفاده از موضوعات جديد ، ناب و قابل بيان باشد كه در اين سالها كمتر چنين تلاشي ديده ايم. متاسفانه تكرار در ترانه سرايي به همين جا ختم نمي شود و در ادامه ي انتخاب موضوعات تكراري ، موارد زير نيز به كرات ديده مي شود.

2- تكرار در قالب :

اين مورد نيز يك نوع تكرار است. وقتي ترانه سرايي سالهاست در يك قالب خاص به ظاهر شعري ( مثلا مثنوي يا غزل ) ترانه سروده است دچار نوعي تكرار شده است. البته ترانه سراياني كه بر روي ملودي نيز ترانه مي سرايند كمتر دچار اين مشكل شده اند چرا كه نوشتن ترانه بر روي ملودي او را از قالب هاي دست و پا گير رها مي كند. بايد قبول كرد ترانه ي امروز نيازمند قالب هاي نو است. چه اشكالي دارد ترانه در وزن هاي متفاوت سروده شود و يا طرز و ترتيب قرارگيري قافيه ها داراي قالب خاصي نباشد ؟

3- تكرار در استفاده از تركيب ها و وا‍ژه ها :

اين مورد نيز يكي از عيني ترين موارد تكرار زايي است كه از ديد من سه حالت دارد :

الف ) تركيبي سالها پيش توسط ترانه سرايي ساخته مي شود. اين تركيب در نوع خود جديد و كاراست. اكنون ترانه سرايي از آن بارها استفاده مي كند بدون توجه به اينكه اين نوع تكرار ارزش كار را بسيار پايين مي آورد.

ب ) واژه هايي هستند كه در اكثر مواقع ترانه ها حول محور آنها مي چرخند. بارها ديده ايم كه در يك ترانه فقط چند واژه ي جديد به چشم مي خورند و بقيه همان واژه هايي هستند كه همان ترانه سرا بارها و بارها در ترانه هاي قبلش اش استفاده كرده است.

ج )‌ واژه هايي كه قرار است به عنوان قافيه در ترانه استفاده شوند. هرچند در ترانه ، اجباري در استفاده از قافيه نيست ولي همچنان ترانه ها بر پايه ي قافيه چيني نوشته مي شوند نه بر پايه ي بيان موضوع حتي بدون وجود قافيه ي درست. به همين دليل است كه هميشه يك ترانه سرا تعدادي مجموعه واژه دارد كه به عنوان قافيه از آنها استفاده مي كند. چاره ي اين مشكل همان عدم پايبندي به ظاهر قالب هاي شعر كلاسيك است.

هدف من از نوشتن اين مقاله ، رسيدن به راه هاي جلوگيري از تكرار زايي بود. اگر كمي دقت كرده باشيم مي بينيم كه انتخاب موضوعات جديدي كه هنوز تجربه نشده اند يا كمتر مورد استفاده قرار گرفته اند و نوشتن ترانه در قالب هاي متفاوت و غير ثابت مي تواند ترانه سرا را از تكرار برهاند. همچنين بايد دقت كرد اگر قرار است از قافيه ها به شكل كاملا" درست استفاده شود از تكرار واژه هاي پر استفاده پرهيز كرد. در اين صورت است كه ترانه ي امروز ما قدمي رو به جلو خواهد برداشت وگرنه بعد از ترانه سرايان نامي دوره ي طلايي موسيقي و ترانه ،‌ دچار فقدان ترانه سراي خوب خواهيم شد.

در مقاله اي كه با عنوان "ايرج جنتي عطايي ، ‌ترانه نويس و  ترانه ساز " در شماره ي شانزدهم نشريه داشتم ، آقاي جنتي عطايي به موضوع بسيار خوبي اشاره كردند كه آن را يكبار ديگر در پايان اين مقاله مي آورم.

" با توجه به هجوم جوانها به سمت ترانه سرایی و وجود اشکالات فراوانی چون ایرادات وزنی در کارهای آنان ، و با توجه به اینکه موضوع کارها کاملا" تکراری شده است بهتر است در حال حاضر ترانه سرا ترانه را بر روی ملودی بنویسد . چراکه در این حالت ، با توجه به نوع و فضای ساخته شدن آهنگ ، ترانه را خواهد نوشت و درصد خطاهای ترانه سرا بسیار کم خواهد شد. در این حالت شاید آهنگساز بتواند وضعیت تکراری ترانه ی امروز را کمی رونق ببخشد. "

نگارنده:احمد فاتحی

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه:

نويسنده : ADMIN | تاريخ : برچسب:ترانه,احمد فاتحی,

| نوع مطلب : <-CategoryName-> |